Ý kiến của luật sư về một vấn đề chính sách công

Hệ lụy của việc ghi chép không đầy đủ biên bản phiên tòa (và các biên bản làm việc nói chung)
Theo quy định của pháp luật thì biên bản phiên tòa do thư ký ghi chép phải phản ánh đầy đủ các diễn biến tại phiên tòa. Nhưng lâu nay có thực trạng là biên bản phiên tòa nói riêng và các biên bản làm việc nói chung không được ghi chép đầy đủ các ý kiến tranh luận bàn cãi.
Điều này được duy trì như một sự cố ý bởi nó sẽ tạo ra sự tùy nghi trong phán quyết của tòa án hoặc quyết định của cơ quan giải quyết khiếu nại. Thực tế người ghi chép biên bản làm việc là người của tòa án hoặc của cơ quan giải quyết khiếu nại.

Ông Trần Huỳnh Duy Thức đang thụ án trong bản án 16 năm tù giam
Việc ghi chép biên bản ko đầy đủ đại thể cũng giống như những lệnh miệng, không để lại dấu tích nhằm trốn tránh trách nhiệm, điều mà không một nền hành chính công vụ nghiêm chỉnh nào cho phép.
Các cơ quan giải quyết công vụ không muốn lưu lại trong hồ sơ những ý kiến không thuận cho những phán quyết của họ và đứng trước khả năng bị cấp trên xem xét lại vụ việc do bị kháng cáo hoặc khiếu nại lên trên, họ muốn giảm thiểu thấp nhất khả năng truy cứu trách nhiệm ràng buộc, cho nên biên bản bị duy trì trong tình trạng ghi chép không đầy đủ, sơ sài.
Vì việc ghi chép đầy đủ Biên bản có thể dẫn đến các cơ quan về sau sẽ có dịp kiểm chứng đánh giá giữa bẩn án và diễn biến phiên tòa.
Các lãnh đạo nhà nước trung ương lâu nay cũng đã yêu cầu phán quyết của tòa án phải căn cứ vào diễn biến tranh luận tại phiên tòa. Nhưng yêu cầu là một chuyện còn thực hiện được hay không lại phụ thuộc vào các biện pháp kỹ thuật. Và yêu cầu này chỉ có thể được đảm bảo, được kiểm soát khi và chỉ khi diễn biến tại phiên tòa được ghi chép cẩn thận.
Thực tế trước nay có tình trạng biên bản ghi chép không đầy đủ, đây là một nguyên nhân tạo ra chất lượng hiệu quả thấp trong các phán quyết, ảnh hưởng xấu tới mức độ cảm thụ công lý của người dân trong xã hội.
Thực trạng này cũng ảnh hưởng xấu tới nghề luật sư, vì nghề luật sư là nghề đưa ra các ý kiến, và để người ta phải chịu trách nhiệm khi bác bỏ ý kiến của luật sư, để ý kiến luật sư không bị bác bỏ bừa bãi thì điều cần thiết là phải lưu giữ các ý kiến lại bằng biên bản.
Nếu không được lưu giữ lại, lời nói của luật sư như gió thoảng mây bay, có gì để đánh giá? Do vậy để nâng cao giá trị hiệu quả của nghề luật sư thì điều cần thiết là kiến tạo môi trường hành nghề có những điều kiện tương thích thuận lợi.
Ở các nước phương Tây từ hàng trăm năm qua họ đã có nghề ghi tốc ký, theo đó tại phiên tòa luôn có những người ghi tốc ký được thuê mướn mà ngay khi vừa tranh cãi qua một vấn đề, người ta muốn xem lại ai mấy phút trước nói gì thì đều có thể xem được ngay trong biên bản phiên tòa. Điều kiện kỹ thuật đó là một đảm bảo cho nghề luật sư ở Phương Tây phát triển.
Tới nay công nghệ điện tử có các thiết bị ghi âm đã giúp cho việc ghi chép biên bản phiên tòa được thuận lợi, nhưng nó ko thay thế cho hoạt động này. Và thực tế là theo lối tư duy quan liêu truyền thống, nhiều cơ quan vẫn cấm, e ngại công dân ghi âm buổi làm việc.
Chính cái lối nhận thức sợ hãi công khai minh bạch, chính cái lối chuyên quyền quan liêu áp đặt đó, là cái lý do khiến người ta không muốn ghi chép đầy đủ biên bản làm việc như đã nói.