Công ty Luật Công Chính - Đoàn Luật Sư Thành Phố Hà Nội

Cải cách tư pháp

Tội chống người thi hành công vụ, làm sao để bào chữa hiệu quả?

TỘI CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ
LÀM SAO ĐỂ LUẬT SƯ BÀO CHỮA HIỆU QUẢ

--------------------------

Luật sư Ngô Ngọc Trai
Công ty luật TNHH công chính


Nhân vụ án em thiếu niên Nguyễn Mai Trung Tuấn 15 tuổi ở Long An bị xử tù về tội chống người thi hành công vụ, tôi thấy cần trao đổi như sau:
Trong các vụ án chống người thi hành công vụ lâu nay còn tồn tại điểm bất hợp lý chưa được làm rõ khiến chất lượng hiệu quả của việc bào chữa không cao.
Tôi xin phân tích như sau:
Công vụ là việc làm của cán bộ công chức thực hiện theo đúng chức năng nhiệm vụ quyền hạn được pháp luật quy định, có hai điều kiện tiên quyết đó là người thực hiện phải là cán bộ công chức và việc làm phải đúng chức năng nhiệm vụ theo pháp luật.
Vậy nếu một việc làm của cán bộ công chức không đúng quy định pháp luật, ví như sai về thẩm quyền, sai về căn cứ cơ sở pháp lý, sai về trình tự thủ tục, thì đó không phải công vụ.
Và đương nhiên người dân không có nghĩa vụ chấp hành hợp tác với một việc làm sai pháp luật.
Luật đã quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng nhóm cán bộ công chức là nhằm rõ ràng, tránh làm sai ảnh hưởng đến lợi ích nhà nước, lợi ích người dân và doanh nghiệp. Không có pháp luật nào, không có nhà nước nào chấp nhận một việc làm sai pháp luật lại được coi là công vụ nhân danh nhà nước.
Luật quy định về thể thức, trình tự, thủ tục nhằm buộc các hoạt động công vụ phải minh bạch rõ ràng, tránh mờ ám khuất tất, làm bừa làm bậy. Đó cũng là trang bị cho người dân cơ chế hiểu biết để kiểm soát phòng ngừa, biết được việc nào làm đúng, việc nào làm sai để bảo vệ quyền lợi cho mình.
Cho nên một hành vi dù được thực hiện bởi cán bộ công chức nhưng không đúng quy định pháp luật, thì điều đó không có lợi cho nhà nước, không có lợi cho người dân, đó là hành vi xâm hại, đó không phải công vụ.
Trước một hành vi xâm hại người dân có quyền phòng vệ chính đáng.
Lâu nay nhiều hành vi công vụ bị chống đối thực chất chứa đựng những vi phạm khiến người dân bất bình. Nhưng luật lại buộc người dân và doanh nghiệp phải cam chịu chấp nhận trước rồi khiếu nại khiếu kiện sau, nếu chống đối sẽ bị xử lý.
Đây là điều vô lý vì đã buộc người dân phải chấp nhận một việc làm sai. Khi đó hiểu biết của người dân nào còn ý nghĩa gì, kiến thức pháp luật nào còn tác dụng gì, khi phát hiện ra việc làm sai mà vẫn phải chịu như việc làm đúng?
Tồn tại quy định phi lý bất công như vậy là do não trạng nhận thức mang tính chất chuyên chế, độc tài, bạo quyền. Nay cần tiết giảm thay đổi bằng cách sửa đổi các quy định pháp luật.
Trong nhiều vụ chống đối, chẳng qua do người dân cảm thấy bị bất công bức ép. Cán bộ công chức do lười biếng trau dồi năng lực chuyên môn hoặc yếu kém đạo đức công vụ cho nên người dân không thể chấp nhận, bất bình.
Để nâng cao năng lực cán bộ công chức, nâng cao hiệu quả quản trị xã hội, tôi cho rằng các hành vi chống người thi hành công vụ cần xử lý theo hướng:
1. Trong quá trình xử lý người chống công vụ, phải làm rõ xem hành vi công vụ có vi phạm không. Nếu phát hiện ra vi phạm về thẩm quyền, cơ sở pháp lý, trình tự thủ tục, thì đó phải được coi không phải công vụ. Và không xử lý người dân về hành vi chống người thi hành công vụ, hành vi chống đối cần được xem là phòng vệ chính đáng.
Trường hợp người dân gây ra thương tích thì có thể bị xem xét xử lý theo tội gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
2. Đối với những vụ việc liên quan đến thu hồi đất. Đây là loại vụ việc mà các cơ quan hay sai về cơ sở pháp lý và trình tự thủ tục. Tôi cho rằng việc cưỡng chế thu hồi đất chỉ được thực hiện khi có bản án hành chính của tòa án phân định rõ ràng về pháp lý và quyền lợi rồi thì mới được cưỡng chế thu hồi.
Thay vì lâu nay quy định buộc người dân phải chịu cưỡng chế trước rồi khiếu nại khởi kiện sau. Đây là điều vô lý vì khi giải tỏa mặt bằng rồi thì việc san lấp thi công sẽ làm mất đi cơ sở để giải quyết khiếu nại sau này, ví như người dân khiếu nại về kiểm đếm tài sản trên đất hoặc đo đạc sai diện tích thì khi mặt bằng đã san lấp rồi làm sao xác định lại?
Việc xử lý các vụ án xưa nay cũng xem nhẹ sai phạm về trình tự thủ tục, coi đó là hoạt động có thể bổ sung hoàn thiện sau hoặc sửa chữa cho phù hợp. Mà không biết rằng vi phạm về thủ tục như việc niêm yết, việc gửi quyết định, việc thông báo trước, chính là những chiêu trò mà cán bộ làm với người dân, bộc lộ đạo đức công vụ yếu kém, cẩu thả coi thường pháp luật, chính là nguyên do khiến người dân bất bình chống đối.
Cho nên cần nghiêm khắc coi vi phạm về trình tự thủ tục cũng như vi phạm về thẩm quyền, đều là làm sai pháp luật, cần bị hủy bỏ không được coi là công vụ.
Giới luật sư lâu nay còn yếu kém trong việc bảo vệ quyền lợi thân chủ, cần lên tiếng thúc đẩy cải thiện môi trường pháp lý hành nghề. Trước những điểm pháp luật còn vô lý, cần chỉ ra tháo gỡ để nâng cao chất lượng hiệu quả bào chữa.
Có những vấn đề nếu Liên đoàn luật sư làm tốt sẽ giúp ích rất nhiều cho luật sư khi hành nghề. Có những vấn đề mà phải cả giới luật sư mới đấu tranh được cho quyền lợi hành nghề của mình, giúp giảm thiểu những gian nan vất vả, nâng cao hiệu quả bào chữa trong từng vụ án.
Nhân dịp Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực từ ngày 1/7/2016 tới đây có nhiều điểm mới, Liên đoàn luật sư cần tổ chức hội thảo triển khai, trong đó quan tâm tới tội danh chống người thi hành công vụ. Luận bàn và đi đến xác lập thống nhất cách thức và hướng bào chữa đối với loại án này, gửi văn bản ý kiến của giới luật sư tới các cơ quan tư pháp trung ương, đề nghị không chấp nhận hành vi là công vụ nếu có vi phạm về thẩm quyền, cơ sở căn cứ pháp lý, trình tự thủ tục.
Làm việc đó chính là bảo vệ quyền lợi hành nghề cho luật sư thành viên, cải thiện môi trường pháp lý hành nghề, nâng cao chất lượng hiệu quả công việc và mở rộng cơ hội hành nghề cho luật sư thành viên. Có như thế Liên đoàn luật sư mới nhận được sự tín nhiệm của các thành viên và cộng đồng xã hội, tránh để bị thất vọng.
Trên đây là mấy nội dung trao đổi, kính mong được quan tâm xem xét!
---------------
Thông tin chi tiết xin liên hệ:
Luật sư Ngô Ngọc Trai
CÔNG TY LUẬT TNHH CÔNG CHÍNH
Website: www.luatcongchinh.vn Email: lsngoctrai@gmail.com

Địa chỉ liên hệ

  • Công ty luật TNHH Công Chính Số 242 Vạn Phúc, phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. Điện thoại: (+84)-0906117641. Email: lsngoctrai@gmail.com